کاهش تصادفات جاده ای با افزایش استقبال مردم از ‌حمل و نقل ریلی

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی Iranway ، جذب سرمایه بخش خصوصی ، حمایت اعتباری از پروژه‌های ریلی ، توسعه مهندسی‌شده زیرساخت‌های راه‌آهن و فراهم‌سازی مشوق مناسب از سوی دولت برای توجیه‌پذیرکردن سفر با قطار ، از مواردی است که موجب می‌شود صنعت ریلی در رقابت با مدل حمل و نقل شخصی جاده‌ای ، پیشی بگیرد . تصادفات رانندگی سالانه جان بیش از ۱۶ هزار نفر انسان را در کشور می‌گیرد ، حادثه‌ای تلخ که در ایران به عنوان یکی از سه عامل مرگ و میر شناخته می‌شود‌ . چندی پیش ، ‌رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی در همایش یادبود قربانیان سوانح رانندگی گفت : از سال ۷۷ تاکنون بیش از ۴۰۲ هزار و ۲۵۹ نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست داده‌اند و تا پایان سال ۹۵ نیز بیش از ۴ میلیون و ۵۹۱ هزار و ۳۰۷ نفر در سوانح جاده‌ای و ترافیکی مجروح ، مصدوم و معلول شده‌اند . از سوی دیگر مدیرعامل ستاد دیه کشور نیز در این باره گفته است : طبق آمار منتشر شده در طول هفت سال و ۱۱ ماه دفاع مقدس‌ ، تعداد ۱۸۸ هزار و ۱۵ نفر از رزمندگان در عرصه نبرد با باطل به فیض شهادت رسیدند ، این در حالی است که فقط در دهه اخیر ۲۱۰ هزار و ۶۰۰ ایرانی ‌در سوانح رانندگی جان خود را از دست داده و ده‌ها برابر همین آمار، ایرانی‌ها در تصادفات مجروح و یا نقص عضو دائم شده‌اند . چنین آماری به نوعی ‌فاجعه محسوب می‌شود ؛ رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز با این مضمون که «من به کشته شدن یک نفر هم راضی نیستم ، ...کاری کنیم که مردم عزیز این بخش حادثه خیز جاده‌ها را در زندگی خود نداشته باشند» ، بر تلاش برای کاهش سوانح رانندگی تأکید کرده‌اند . در دنیای پیشرفته کنونی ، حتی یک تصادف منجر به فوت نیز آمار ناخوشایندی محسوب می‌شود ؛ ‌تصادفات علاوه بر اینکه هزینه مالی ، جانی و روحی شدیدی برای‌ حادثه‌دیدگان به دنبال دارد ، منجر به گرفتار شدن بخش‌های گسترده‌ای در کشور از جمله سازمان‌های متولی بهداشت و درمان‌ ، سازمان‌های قضایی و انتظامی و غیره در روال اداری می‌شود و ‌هزینه‌کرد‌های کلان و کمبود اعتبار و وقت را به آنها تحمیل می‌کند . در ایران کارشناسان این حوزه معمولا اختصاص ۶ درصد تولید ناخالص ملی را به امر حل مشکلات مربوط به معضل سوانح رانندگی مطرح می‌کنند و با توجه به اصل «پیشگیری بهتر از درمان» ضروری به نظر می‌رسد تا متولیان جاده‌ای در صدد اصلاح این وضعیت برآیند‌ . در این زمینه کارشناسان راه‌حل‌های بسیاری را پیشنهاد می‌کنند که یکی از آنها لزوم توجه به زیر ساخت‌های جاده‌ای است ، اما راه پیشنهادی قابل توجه دیگر استفاده بیشتر مردم از حمل و نقل ریلی است ، مدل حمل و نقلی ایمن ، پاک و کم‌مصرف که دنیا نیز در توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی ، مدل ریلی را با فاصله در اولویت می‌داند . قطعاً با افزایش استقبال مردم از ‌حمل و نقل ریلی و پیشی گرفتن مدل ریلی بر جاده‌ای در جابه‌جایی مسافر و البته بار ، شاهد کاهش حجم زیاد تصادفات در جاده‌های کشور خواهیم بود و این غیر از مزیت‌هایی نظیر کاهش مصرف سوخت (‌یک‌هفتم مدل جاده‌ای) ، کاهش تولید آلاینده‌های زیست‌محیطی و غیره است .     آمار‌ها نشان می‌دهد که ایمنی در شبکه ریلی قابل مقایسه با حمل و نقل جاده‌ای نیست و تا ۵۰ برابر بیشتر تخمین زده می‌شود . از سوی دیگر عدم توسعه مناسب صنعت حمل و نقل هوایی در شرایط فعلی و همچنین هزینه‌های گران سفر با هواپیما خصوصاً در ایام پیک تقاضا، ‌می‌تواند به عنوان مزیت استفاده از حمل و نقل ریلی مطرح باشد‌ . در این میان موضوعی که مطرح می‌شود آن است ‌که ‌چرا با وجود مزایای بسیار حمل و نقل ریلی ، در مسیرهای موازی ، مردم کمتر از راه‌آهن استفاده می‌کنند‌ ؟ شاید بتوان گفت که با وجود‌ همت همه تلاشگران خطوط راه‌آهن بابت ایجاد شرایط رفاه‌ مسافران و مشتریان راه‌آهن ، عدم رضایت مردم از خدمات و سرویس‌های ارائه شده توسط قطارها باشد . ضروری به نظر می‌رسد که سیستم ریلی کشور نسبت به تکمیل و بهبود زیر ساخت‌های ریلی و به‌روز‌رسانی امکانات خود اقدامات بیشتری انجام دهد . مقام معظم رهبری هم اغلب ضرورت فراهم آوردن امکان استفاده هر چه بیشتر مردم از شبکه راه‌آهن‌ را به مسئولان وزارت راه‌ گوشزد می‌کنند تا مردم و به‌ویژه اقشار متوسط و ضعیف جامعه‌ بتوانند از امکانات ترابری زمینی کشور به سهولت استفاده کنند و در زمینه ارائه خدمات ترابری به جامعه نیز تأمین نیاز مردم مورد توجه جدی قرار گیرد . بنابراین گزارش در سایه بی‌توجهی ارگان‌هایی قانون‌گذار و متولیان امر ، در حال حاضر بیش از ۳۰ درصد واگن‌های کشور عمر بالای ۳۵ سال‌ دارند و متوسط سن لکوموتیوهای کشور نیز حدود ۳۲ سال است ، این درحالی است با وجود تصویب بندهای ۲۴ و ۲۵ قانون برنامه ششم توسعه ، متاسفانه همچنان سهم بخش حمل و نقل ریلی و راه‌آهن نادیده گرفته شده است . ضرورت دارد دولت و نمایندگان مجلس به عنوان سیاست‌گذاران این صنعت ، با تعامل و همکاری در جهت جذب سرمایه‌های بخش خصوصی و حمایت اعتباری از پروژه‌های ریلی ، ‌اقداماتی سریع و جدی بابت توسعه حمل و نقل در دستور کار قرار دهند . «سرمایه‌گذاری توسط بخش خصوصی برای خرید واگن مسافری ، واگن باری و لکوموتیو» ، «حمایت‌های لازم از سوی دولت برای در اختیار گذاشتن زمین و منابع فاینانس» و «حمایت‌های فنی و مالی و نظارتی» از مهمترین نکات در این حوزه به شمار می‌رود . باید توجه داشت که بخش ریلی با دستور و سفارش پیشرفت نمی‌کند و برای برآورده ساختن هدف توسعه ریلی کشور ، وجود مکانیزم اقتصادی ‌‌لازم است‌ .