اجرای روش های تسهیل شناسایی مخاطرات فرودگاه ها در سال ۹۷
عمده موارد اجرایی و رویه ها در صنعت هواپیمایی بر اساس دستورالعمل های عملیاتی انجام می شود که این دستورالعمل ها کار متخصصان را تسهیل و کمک می کند که به دور از خطاها امور را با متد صحیح پیش ببرند .
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی Iranway ، سرپرست مدیریت ایمنی شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران با تاکید بر اینکه یکی از ارکان اصلی برای استقرار سیستم مدیریت ایمنی در فرودگاهها ، شناسایی مخاطرات است ، از سیستماتیک شدن روش گزارش دهی در آینده نزدیک خبر داد .
محمد الهی نیا عنوان کرد : مطالعات نشان می دهد پیش از رخداد هر سانحه ایی صدها رویداد کم اهمیت و مخاطره ساز رخ می دهد که به دلیل لایه های متعدد ایمنی هیچگاه تبدیل به یک سانحه نمی شوند . ایکائو تاکید دارد کشورها ساختارهایی برای شناسایی مخاطرات به عنوان یکی از ارکان سیستم مدیریت ایمنی داشته باشند و اگر پیش از وقوع سانحه مخاطرات جدی را شناسایی کنیم ، می توانیم به صورت روشمند آنها را کنترل یا حذف کنیم و از بین بردن مستمر مخاطرات ، سیستم را ایمن تر می کند .
سرپرست مدیریت ایمنی شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران افزود : به عنوان نمونه ، یخ زدگی سطح باند مخاطراتی دارد که از جمله آنها می توان به خروج هواپیما از باند اشاره کرد . با اینکه در سطح یخزده ممکن است بارها هواپیماها بدون هیچ مشکلی نشست و برخاست کنند ولی مخاطره ای جدی وجود دارد و اگر یک بار اتفاق بیفتد ، فاجعه بار خواهد بود . در سیستم مدیریت ایمنی ما به دنبال شناسائی مخاطرات و مدیریت کردن آنها هستیم .
وی با بیان اینکه "با وجود غیرقابل کنترل بودن شرایط جوی می توان با شناسایی و کنترل مخاطره ، احتمال خروج هواپیما از باند را به سطحی قابل قبول رساند" گفت : هدف از مدیریت ایمنی شناسایی مخاطرات و محاسبه و کاهش میزان ریسک است .
الهی نیا ا اشاره به این که گاهی وجود دستورالعمل کاری می تواند یک مخاطره باشد ، افزود : عمده موارد اجرایی و رویه ها در صنعت هواپیمایی بر اساس دستورالعمل های عملیاتی انجام می شود که این دستورالعمل ها کار متخصصان را تسهیل و کمک می کند که به دور از خطاها امور را با متد صحیح پیش ببرند . در عین حال ، گاهی خود دستورالعمل ما را به سمت شرایط ناایمن پیش می برد و این موارد از جمله عوامل پنهان مخاطره ساز محسوب می شوند . بنابراین یکی از اهداف شناسایی مخاطرات ، پیدا کردن ریسک های نهفته در بطن دستورالعمل هاست . در روشهای شناسایی مخاطرات به دنبال استفاده از ابزارهایی هستیم که مخاطرات را آشکار می کنند تا پیش از اینکه شرایط را بغرنج کنند تحت کنترل درآیند .
سرپرست مدیریت ایمنی شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران عنوان کرد : یکی از برنامه های اصلی این دفتر در سال ۹۷ اجرای روش های تسهیل شناسایی مخاطرات است . از جمله این روش ها می توان به طرح گزارش دهی اجباری (MOR) اشاره کرد که در اجرای این طرح برای ۱۶ نوع مخاطره از جمله برخورد پرنده با هواپیما ، ورود غیرمجاز خودرو یا هواپیما به باند و همجواری خطرناک دو پرواز ، فرم های مختلفی را طراحی و بر اساس آنها فرایندهایی را نیز درنظر گرفته ایم . این ۱۶ نوع مخاطره که ایمنی فرودگاه ها را تهدید می کنند ، باید گزارش شوند تا مورد بررسی و ریشه یابی قرار گیرند و در نهایت ، اقدامات اصلاحی برای برطرف کردن مخاطرات انجام شوند .
وی همچنین به اجرای روش گزارش دهی داوطلبانه اشاره کرد و گفت : یکی از برنامه های اصلی ما اجرای مرحله دوم گزار شدهی به صورت داوطلبانه است که تمام کارکنان فرودگاه ها می توانند دراین بخش مشارکت کنند . در این بخش نیز برای مواردی که می توانند خطرساز باشند ولی ریسک کمتری دارند ، فرایند طراحی می کنیم و اکنون این کار در مرحله مطالعات قرار دارد . این بخش از گزارش دهی ، اجباری نیست و اگر کسی شاهد چنین مخاطراتی باشد و گزارش نکند ، به وی متعرض نمی شویم ولی اگر داوطلبانه مورد ریسک را گزارش دهد ، مورد تقدیر قرار خواهد گرفت .
الهی نیا افزود : اجرای سیستم گزارش دهی داوطلبانه ، پیش نیازهایی دارد که لازم است موضوعات و فرایندهای بررسی گزارش ها را به طور دقیق طراحی کنیم و برای اینکه سیستم گزارش دهی فعالی داشته باشیم ، باید تمام کارکنان فرودگاه ها که به طور مستقیم و غیرمستقیم در ایمنی نقش دارند ، به درک صحیحی از مسئولیت حرفه ای و اجتماعی خود برسند . به عبارت دیگر ، باید فرهنگ ایمنی در کارکنان فرودگاه ها ارتقا یابد که در این راستا برنامه های آموزشی رسمی و غیررسمی را برای کارکنان حوزه های مختلف طراحی کرده ایم .
وی با بیان اینکه برای راه اندازی سیستم گزارش دهی داوطلبانه باید به کارکنان فرودگاه ها اطمینان داده شود که گزارش آنها تبعات اداری و مالی ندارد و کاملا محرمانه خواهد بود ، گفت : دامنه اجرای این سیستم وسیع است و می تواند منبع کاملی از اطلاعات ایمنی را در اختیار قرار دهد ، چرا که هر فرد متخصصی به خوبی می تواند نقاط قوت و ضعف فرایندهای کاری خود را تشخیص دهد . یکی از معیارهای پیاده سازی صحیح فرهنگ ایمنی ، تعداد گزارش های داوطلبانه است که هرچه بیشتر باشد، نشان می دهد که فرهنگ ایمنی نهادینه تر شده است .
وی همچنین گفت : روش دیگر برای شناسایی مخاطرات ، روشی به نام Hazard Log است که در آن با همکاری مدیران ایمنی سراسر کشور و طی فرایندهایی ، یکبار برای همیشه تمام مخاطرات حوزه های عملیاتی ارزیابی و دسته بندی و نیز برنامه های اصلاحی آنها اولویت بندی می شوند. انجام این برنامه در محیط های عملیاتی به ما نشان خواهد داد که به طور بالقوه چه تعداد عوامل منشا خطر وجود دارند که باید اصلاح شوند . در ادامه این خطرات بر اساس میزان ریسک ، اولویت بندی و در آینده اصلاح میشوند .
الهی نیا افزود : در هر حوزه عملیاتی ، مخاطراتی داریم که بعضی به ساختار مربوطند یا دائمی هستند که در Hazard Log ثبت می شوند و برخی موقت هستند که در سامانه های گزارش دهی شناسایی و ثبت می شوند . روش دیگر برای شناسایی مخاطرات ، ممیزی است که دراین راستا سالانه تقویمی را منتشر و بر اساس آن برنامه ممیزی را اعلام می کنیم . تلاش داریم که شرایط موجود را با استاندارد تطبیق دهیم و موارد عدم انطباق را ثبت و اصلاح کنیم . اجرای روش های شناسایی مخاطرات ما را به فرایند مدیریت ریسک هدایت می کند که به کنترل و حذف مخاطرات منجر می شود.