برنامهریزی برای مرخصی به حوادث ترافیکی
بحث ایمنی رانندگی همیشه بهطور نسبی در کشور ما مطرح بوده است ، ولی در دهه اخیر بهدلیل افزایش تعداد تصادفات و تلفات ناشی از آن ، این موضوع از اهمیّت بیشتری برخوردار شده است .
حملونقل زمینی در کنار اینکه بخش بسیار عمدهای از ترابری حملونقل را شامل میشود دارای حوادث ناخوشایند ترافیکی است که یکی از تلخکامیهای انسانهاست . بیامان حوادث ترافیکی همچنان بیداد میکند و شمار قربانیان تیغ بیدریغش از ۱۵ هزار نفر در سال فراتر رفته است ، آمار وحشتناکی که آنرا میتوان تنها با زلزلههای بزرگ و جنگها مقایسه کرد . امروزه حوادث رانندگی در کشور بهصورت یک اپیدمی درآمده و کمتر روزی شاهدیم که خبری از تصادفات به گوش مردم نرسد .
تفاوت بالای مرگ و میر در اثر حوادث رانندگی در کشور نسبت به میانگین جهانی و اخبار مرگ و معلولشدن هموطنانمان در حوادث رانندگی امروزه چنان امری بدیهی شده که دیگر به آن بهعنوان یک مسئله مهم نگاه نمیشود، بلکه امری رایج و طبیعی مینگریم گویی پذیرفتهایم این حوادث بخشی اجتنابناپذیر از زندگی ماشینی و وابستگی به آن است .
دلایل عمدهای در بحث تصادفات مطرح میشود که عمدتا به خطاهای انسانی برمیگردد . عدم توجه به جلو ، حواسپرتی ، عجله و شتاب ، خوابآلودگی راننده ، سرعت و سبقت غیرمجاز و مواردی از این قبیل ، توجیهاتی است که به کرات بهعنوان علل تصادفات و کشته و زخمیشدن افراد ذکر میشود . با تحلیل و تاملی عمیق میتوان متوجه شد که علت بنیادی و اصلی سوانح رانندگی و آمار بالای کشته و مجروحشدن افراد چیزی فراتر از خطاهای اجتنابناپذیر و حتی طبیعی انسانی است .
از سوی دیگر رفتار رانندگی نشان از فرهنگ عمومی جامعه دارد و رانندگی از مواردی است که هویت و شخصیت انسان را در اجتماع آشکار میسازد . هنوز بسیاری از رانندگان با رانندگی در جادهها و خیابانها ناآشنا هستند و همین مسئله سالانه دهها هزار کشته در کشور برجا میگذارد . از آنجا که نقش صنعت حملونقل، جابهجایی مسافر و کالا بهصورت ایمن ، راحت و سریع است ، بحث ایمنی رانندگی همیشه بهطور نسبی در کشور ما مطرح بوده است ، ولی در دهه اخیر بهدلیل افزایش تعداد تصادفات و تلفات ناشی از آن ، این موضوع از اهمیّت بیشتری برخوردار شده است ، اما همچنان باید تلاش بسیار کرد . حدود یکسوم قربانیان حوادث ترافیکی در کشور ما متاهل هستند ، یعنی سالانه تعداد زیادی زن بیسرپرست و چندین هزار کودک یتیم میشوند . آیا وقت آن نرسیده در خصوص این اعداد تامل کنیم ، چند ایرانی دیگر باید قربانی شوند تا دنبال چارهای اساسی برای میزان تاسفبار این قبیل تلفات باشیم . آیا زمان آن نرسیده که به تصادفات ترافیکی مرخصی دهیم ؟ حضور در ترافیک و ایمنی عبور و مرور یک نوع مهارت است و این مهارت باید آموزش داده شود ، از سوی دیگر نیز رسیدن به جاده و خیابان آرام و ایمن با عمل به قوانین راهنمایی و رانندگی میسر است که باید با کار فرهنگی این مهم صورت گیرد . از اینرو دستیابی به موفقیت در کاهش شمار فاجعهبار تلفات برآمده از سوانح رانندگی ، نه تنها نیازمند عزمی ملی و فرادستگاهی بلکه مستلزم برنامههایی اجرایی ، واقعبینانه ، فراگیر و دربرگیرنده ابعاد متنوع ، جنبههای پیچیده و مقتضیات تمامی حوزههای مرتبط است که ضمن برخورداری از سهولت پیادهسازی و قابلیت انطباق بر ملاحظات اقتصادی ، قانونی و اجتماعی حاضر ، از ابزارهای دقیقی برای ارزیابی گامبهگام اقدامات اصلاحی نیز برخوردار باشد . عملکرد تحسینبرانگیز دولت تدبیر و امید بالاخص دستور اخیر معاون محترم اول ریاستجمهوری در خصوص تهیه نقشه راه بهبود ایمنی جادهها ، بیانگر اراده دولتمردان به ایمنسازی حملونقل کشور از طریق سیاستگذاری و تدوین برنامهها با تاکید بر توانمندی علمی داخلی است و طبیعی است که زیربنای آن، ارائه تحلیلهای مبتنی بر واقعیات از متخصصان و دستاندرکاران باشد .
از اینرو در راستای تداوم کاهش تلفات حوادث ترافیکی و افزایش ایمنی عبور و مرور باید دستگاههای ذیمدخل در امر قوانین و مقررات و ارتقای ایمنی رانندگی اعم از وزارت راه و شهرسازی ، وزارت کشور ، پلیس راهور ، وزارت صنعت ، معدن و تجارت و... وارد عرصه شوند و با نگاهی موشکافانه بر سوابق ، نتایج و چالشهای برنامههای قبلی و حاضر در حوزه ایمنی حملونقل و بهرهمندی از تجربیات کشورهای با وضعیت مشابه ، همچنین توسعهیافته برنامهای راهگشا و منعطف را تدارک و با تفکیک آن به بازههای اجرایی به عملیاتیشدن آن همت گمارند تا بتوانند روزبهروز این تلخکامی عمومی را کاهش و سفرها در کشور را به امری ایمن و دلپذیر تبدیل کنند .
حسین قاسمی نژاد - کارشناس ارشد راه و ترابری